واتر استاپ یا آب بند، قطعه ای جانبی در اجرای ساختمان های با سازه های بتنی است که با هدف آب بندی درزهای اجرایی و انبساطی سازه های هیدرولیکی و یا در معرض آب تعبیه می گردد. واتر استاپ هایی که برای آب بندی انواع درزهای بتن کاربرد دارند در سه سیستم تزریق ، پی وی سی PVC، واتر استاپ های منبسط شونده بنتونیتی وجود دارند.
هر یک از این واتر استاپ های بتن دارای معایب و مزایای زیادی می باشند. واتر استاپ های پی وی سی در دو نوع حفره دار و تخت برای درزهای انبساطی و اجرایی وجود دارند. همچنین این واتر استاپ ها در عرض و ضخامت های مختلفی وجود دارند. واتر استاپ های پی وی سی بر اساس محل کاربرد در دو نوع واتر استاپ های کف خواب و دیواری تولید می شوند. واتر استاپ های PVC از نظر عرض و ضخامت دارای انواع متفاوتی می باشند.
انواع واتر استاپ های مصرفی در سازه های بتنی :
· واتر استاپ های پی وی سی PVC
· واتر استاپ های لاستیکی
· واتر استاپ های منبسط شونده آب دوست بر پایه بنتونیت و اکرلیک ( هیدروفیلی )
· واتر استاپ های درزبند پایه قیری
· واتر استاپ های سطحی بر پایه کامپوزیت
· واتر استاپ های تزریقی
مواد کاربرد واتر استاپ های بتن :
· آب بندی درز های اجرایی در زیر زمین های دارای تراز بالای آب زیرزمینی
· آب بندی درز های اجرایی و انبساطی در استخر ها ، مخازن آب و فاضلاب
· آب بندی درز های اجرایی در تونل ها ، سد ها و لاینگهای انتقال آب
· آب بندی درز های انبساطی و اجرایی در سازه های بتنی پیش ساخته
· آب بندی درز های اجرایی و انبساطی در منهول ها و مخازن پساب
· آب بندی سازه های بتنی صنعتی مانند کولینگ تاور ها ، کلاریفایر ها و ...
· آب بندی درز اجرایی فی مابین قطعات فلزی و پلی اتیلن وارده به بتن
عملکرد واتر استاپ پی وی سی بر مبنای ایجاد سدی در مسیر عبور آب با حداکثر طول مسیر عبور طراحی شده اند. برخی دیگر از انواع واتر استاپ ها براساس ایجاد سد به وسیله انبساط و پر شدن درز و برخی دیگر براساس پرشدگی درز پس از اجرای سازه طراحی شده اند. لازم به ذکر است این دو نوع سیستم واتر استاپ صرفا برای آب بندی درز های اجرائی کاربرد دارند.
کیفیت واتر استاپ های پی وی سی PVC از نظر دوام دارای اهمیت زیادی می باشد. این کیفیت از دو منظر مشخصات شیمیایی واتر استاپ و مشخصات فیزیکی واتر استاپ قابل اندازه گیری بر اساس استاندارد های موجود می باشد.
تهاجم عوامل محیطی یکی از اصلی ترین دلایل تخریب بتن تقویت شده با میلگرد فولادی است. پوشش بتن که به فاصله سطح بتن تا سطح اولین میلگرد آرماتور گفته می شود، یکی از مهم ترین پارامترهای سنجش کیفیت بتن است. به دلیل عبور اکسیژن و رطوبت از سطح پوشش بتن ناکافی و انبساط ناشی از اکسیداسیون و زنگ زدگی سطح میلگرد، بتن به طرف بیرون فشار داده شده و خرد می شود و متعاقباً اکسیداسیون میلگرد و تخریب بتن با شتاب بیشتری ادامه یافته و از استحکام سازه بتنی به شدت کاسته می شود به طوری که هر 2 میلیمتر کاهش درپوشش بتن، می تواند 10 سال کاهش عمر سازه بتنی را به دنبال داشته باشد.
اسپیسرها با فراهم آوردن امکان ایجاد پوشش بتن کافی، نقش چشمگیری در افزایش عمر سازه های بتنی دارند. اسپیسرهای پلاستیکی با طراحی خاص، مواد اولیه سازگار با بتن، حمل و نقل راحت و قیمت مناسب در اشکال، انواع و اندازه های مختلف برای کاربرد هایی نظیر فنداسیون ها، سقف ها، دیوار ها، ستون ها و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.